Menu
De scharnieren van een bewegende deur roesten niet evenmin als stromend water stagneert.
— Ge Hong
Artrose is de meest voorkomende gewrichtsaandoening bij zowel mensen als dieren.
Artrose wordt gekenmerkt door progressieve degeneratie van een of meerdere gewrichten waarbij er veranderingen in dat gewricht optreden (waaronder veranderingen van het kraakbeen en de gewrichtsvloeistof) die leiden tot verminderde beweeglijkheid van dat gewricht en pijn.
Het komt meer voor bij oudere dieren en de knieën, heupen en ellebogen zijn het meest aangedaan. We zien het ook vaak in de rug in de vorm van spondylose.
Artrose is een multifactoriële aandoening wat wil zeggen dat er meerdere factoren een rol spelen in het ontstaan van artrose. Een aantal factoren samen leidt tot veranderingen in het gewricht die vervolgens langzaamaan steeds erger worden (het is progressief). Het is aan te nemen dat de factoren die bijdragen aan het ontstaan van artrose voor ieder dier anders zijn.
We kennen zeer waarschijnlijk (nog) niet alle factoren die een rol spelen. Een genetische component speelt zeer waarschijnlijk wel een rol aangezien we weten dat artrose meer voorkomt bij bepaalde rassen onder andere bij de Golden Retriever, Labrador, Rottweiler, Duitse Herder, Bordeaux Dog, Old English Bulldog, Duitse pointer, Bull Mastiff, Schotse Collie, Border Collie en Springer Spaniel.
Artrose komt meer voor bij mannelijke dieren dan bij vrouwelijke dieren. Dieren die gesteriliseerd/gecastreerd zijn hebben een grotere kans op een artrose. En dieren met overgewicht hebben ook een grotere kans op het ontstaan van artrose.
Te veel, te weinig of verkeerde beweging en verkeerde voeding spelen ook een rol in het ontstaan van artrose.
Artrose kan ook secundair ontstaan als gevolg van een andere aandoening zoals een gescheurde kruisband of patella luxatie, na een ongeluk, door reuma of door anatomische veranderingen in een gewricht zoals heup of elleboog dysplasie.
Dieren zijn experts in het verbergen van pijn! Het is als baasje daarom belangrijk om goed op te letten en op tijd contact op te nemen met een dierenarts als je veranderingen aan jouw dier merkt. De eerste symptomen zijn vaak heel subtiel. Langzaamaan worden de symptomen erger en duidelijker. Hoe eerder we het probleem herkennen hoe eerder we kunnen ingrijpen en achteruitgang kunnen vertragen.
Artrose is te herkennen aan onder andere de volgende klachten:
• “Waggelend” lopen
• Stijfheid
• Stijve of harde/gespannen spieren
• Moeite met opstaan/ langzamer opstaan
• (Start) kreupelheid
• Niet meer of minder graag willen springen bijvoorbeeld op de bank of in de auto
• Minder graag willen wandelen/spelen/bewegen
• Minder graag aangeraakt willen worden of ongemak aangeven bij aanraken
• Meer rondjes draaien voordat ze gaan liggen
• Meer slapen/ minder bewegen gedurende de dag
• Sacherijnig zijn en soms zelf agressie vertonen naar andere dieren en/of mensen
• Andere gedragsveranderingen
• Verminderde eetlust
• Slapte
• Op een andere manier gaan staan of zitten (bijvoorbeeld scheef gaan zitten of bij het staan een pootje wat naar buiten zetten).
• Verlies van bespiering
Naast het herkennen van de symptomen wordt de diagnose meestal versterkt met het maken van röntgenfoto’s en/of een CT/MRI scan.
Ieder dier is anders en elke artrose is anders. De factoren die een rol spelen zullen bij iedere patiënt anders zijn. Er zijn tegenwoordig veel mogelijkheden om dieren met artrose te helpen. Daarom is het heel erg belangrijk om de behandeling aan te passen aan het dier en de omstandigheden. Behandeling op maat dus!
Voorkomen is zoals altijd beter dan genezen. Als er eenmaal veranderingen in de gewrichten zijn ontstaan dan kunnen we deze niet meer weghalen. Maar we kunnen er wel voor zorgen dat we de achteruitgang stoppen of vertragen, dat we de pijn verminderen en de beweeglijkheid van het gewricht zo veel mogelijk behouden zodat jouw maatje zo comfortabel mogelijk door het leven kan gaan.
De meeste dieren met artrose hebben ups en downs. Het gaat een hele tijd goed en dan hebben ze in een keer weer een opflikkering met verergerende klachten. De behandeling is dus ook anders in een stabiele periode dan in een periode van een opflikkering van de klachten.
Voor eigenlijk alle dieren met artrose geldt dat het belangrijk is om overgewicht te voorkomen of te behandelen. Je kan je voorstellen dat als gewrichten het al zwaar hebben extra kilo’s meedragen niet gaat helpen. Maar extra vet in het lichaam zorgt ook voor meer “ontstekingsmediatoren” in het lichaam en die dragen ook bij aan onder andere de artrose.
Beweging is een belangrijk onderdeel van de behandeling. “Rust roest”. Een groot deel van de klachten wordt veroorzaakt door verminderde bewegingsmogelijkheid van het gewricht. Met bewegingstherapie, fysiotherapie en/of acupunctuur kan hier wat aan worden gedaan. Het is belangrijk dat dieren met artrose wel (binnen de mogelijkheden) blijven bewegen zodat de bespiering goed blijft. Hoe beter gespierd een dier is hoe minder last hij/zij vaak van de artrose heeft.
Er zijn meerdere studies waarin is aangetoond dat acupunctuur kan helpen met het verminderen van de pijn en het verbeteren van de levenskwaliteit bij dieren met aandoeningen van het bewegingsapparaat.
Vanuit de TCM gezien spelen de nieren en de milt een belangrijke rol bij het ontstaan van artrose. Als een van deze twee organen uit balans raakt kunnen er artrose klachten ontstaan.
Vaak wordt artrose in de TCM een “bi syndroom” genoemd. Een bi syndroom is pijn die veroorzaakt wordt door een stagnatie van Qi en/of bloed. Vaak ontstaat deze stagnatie door een onderliggend tekort aan Qi/bloed. Denk maar aan een rivier waarin boomstammen drijven. Als er voldoende water in de rivier zit kan deze vlot doorstromen en drijven de boomstammen gemakkelijk mee. Maar als er te weinig water in de rivier zit, dan stroomt deze niet zo goed door en kunnen er makkelijk opstoppingen ontstaan.
Er zijn meerdere TCM patronen (disbalansen) die kunnen leiden tot artrose. Elke artrose patiënt is weer anders. Bij elke artrose patiënt zal een acupuncturist dan ook op zoek gaan naar het onderliggende patroon (de primaire oorzaak) en deze behandelen. Daarnaast kan de acupunctuur gebruikt worden om de pijn te verminderen waardoor er geen of minder pijnstilling meer nodig is.
Voeding speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van artrose. Uit ervaring weet ik dat het aanpassen van de voeding ook kan helpen in het verminderen van de klachten van artrose en het vertragen van de achteruitgang van het gewricht. Door Chinese voedingstherapie toe te voegen aan het behandelplan kunnen we jouw maatje extra ondersteunen!
Er zijn heel veel supplementen op de markt voor dieren met artrose. Het gaat te ver om ze hier allemaal te bespreken. Een aantal stoffen waarvan we weten dat ze positief kunnen bijdragen zijn: omega-3 vetzuren, chondroitine en glucosamine, groenlipmossel en kurkuma.
Als je bij mij op consult komt kijken we samen welke supplementen nuttig kunnen zijn bij jouw dier. Uiteraard heeft een supplement het beste effect als de basis voeding ook goed is! Je kunt wel extra vitamines slikken maar als je elke avond bij de Mac eet zal het effect niet zo heel goed zijn 😉
Veel dieren met artrose hebben meer last in periodes dat het koud en nat is buiten. De nieren, die een belangrijke rol spelen bij artrose klachten, zijn ook gevoelig voor kou. Daarom is het belangrijk om dieren met artrose klachten goed warm te houden in koudere periodes. Denk bijvoorbeeld aan een lekker warm jasje tijdens het wandelen of wachten in de auto. Of een lekker dik kleed of warm mandje bij de verwarming.
Voor dieren met artrose kan een gladde ondergrond extra lastig zijn. Het kan dan helpen om extra kleedjes/tapijtjes in huis te leggen waarop jouw dier kan liggen en makkelijker kan opstaan en bewegen.
Pijnstilling wordt toegepast indien dit nodig is. Welke pijnstiller het beste is en in welke dosering is per dier verschillend. Dit wordt in overleg met jouw dierenarts bepaald. Soms is het ook een kwestie van proberen welke pijnstiller bij jouw dier het beste werkt en het minste bijwerkingen geeft.
Er zijn ook mogelijkheden om het gewricht in te spuiten met verschillende stoffen die helpen om het gewicht te “smeren” en de ontsteking in het gewricht tot rust te brengen.
In sommige gevallen kan een gewrichtsoperatie ook helpen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het verwijderen van een los stukje kraakbeen in het gewricht dat irritatie geeft. Het verwijderen van dit losse stukje kan dan irritatie verminderen. Ook zijn er indien nodig mogelijkheden voor een heupprothese, elleboogprothese of kunstknie.
