Water is fluid, soft and yielding. But water will wear away any rock, which is rigid and cannot yield. A s rule, whatever is fluid, soft and yielding will overcome whatever is rigid and hard. Thus is the paradox: what is soft is strong. 
— Lao Tzu

Chronische nierziekte (CKD) komt helaas veel voor bij katten. Het komt ook voor bij honden.

De typische klachten van een kat met verminderde nierfunctie zijn niet zo mooi in de vacht zitten, afvallen, regelmatig braken en meer gaan drinken en plassen. Deze symptomen kunnen in het begin subtiel zijn en makkelijk gemist worden. Tegen de tijd dat de symptomen duidelijk worden is de nieraandoening vaak al in een vergevorderd stadium. Door (oudere) katten jaarlijks te controleren met een bloed en urineonderzoek kunnen nierproblemen eerder worden herkend. Hoe sneller we het herkennen hoe meer we het kunnen ondersteunen en achteruitgang kunnen remmen.

Nierfalen kan acuut zijn of chronisch. Het stellen van de diagnose chronische nieraandoening of CKD gebeurt nooit op basis van bloedonderzoek alleen. Dit moet altijd in combinatie met de klinische symptomen en het urine onderzoek. In de meeste gevallen is aanvullend beeldvormend onderzoek zoals röntgen of echo ook noodzakelijk om andere onderliggende aandoeningen zoals een nierbekkenontsteking, niersteen of cyste aan te tonen of uit te sluiten. De behandeling van een nierbekkenontsteking of niersteen is anders dan de behandeling van een CKD.

Mocht er inderdaad sprake zijn van een chronisch nierprobleem dan wordt deze ingedeeld in fases volgens de IRIS stagering. Deze indeling vindt plaats op basis van de hoogte van de waarden in het bloed, of er wel/geen eiwitverlies is in de urine via de nieren en of er sprake is van een verhoogde bloeddruk.

De conventionele behandeling van nierziekte is afhankelijk van de stagering van de nieraandoening en bestaat onder andere uit het op orde houden van de vochtstatus, het aanpassen van de voeding en het reguleren van de bloeddruk.

Naast de conventionele therapie kan een Integratieve behandeling zoals acupunctuur en voedingstherapie helpen om de nierfunctie te ondersteunen en in sommige gevallen zelfs de nierfunctie verbeteren. Acupunctuur en voedingstherapie helpen met het verminderen van pijn, verminderen van ontstekingen, het verbeteren van de doorbloeding en de functie van de nieren en het verbeteren van het algehele welbevinden van de kat door het verbeteren van symptomen zoals misselijkheid en verminderde eetlust.

Acupunctuur

De hoeveelheid studies hierover zijn nog wat beperkt maar ondersteunen wel het gebruik van integratieve therapieën bij nierproblemen. Yu et al lieten in een studie in 2017 zien dat acupunctuurbehandelingen 1 x per week gedurende 12 weken leidde tot een verlaging van de creatinine (een van de bloedwaarden die stijgt bij nierproblemen) en het verbeteren van de filtratiefunctie van de nieren. Een andere studie van Matsumoto-Miyazaki liet zien dat het stimuleren van acupunctuurpunten voor de nieren met moxa de doorbloeding van de nieren verbeterde. Er werd ook aangetoond dat acupunctuur hielp bij de behandeling van acuut nierfalen bij honden (Liu et al).

Vanuit de TCM gezien kan chronisch nierfalen verschillende onderliggende patronen hebben zoals een nier Qi deficiëntie, nier Yin deficiëntie, nier Yang deficiëntie en/of een nier Jing deficiëntie. Daarnaast kunnen er andere patronen een rol spelen zoals een Milt Qi deficiëntie bijvoorbeeld.

De acupunctuurbehandeling is daarom voor iedere patiënt anders en afhankelijk van het onderliggende patroon/patronen die worden gevonden tijdens het onderzoek. Afgezien van het behandelen van de onderliggende patronen kunnen er ook algemene acupunctuurpunten gebruikt worden die bekend zijn met het verbeteren van de doorbloeding van de nier of punten die kunnen helpen om symptomen voor de patiënt te verbeteren. Zo zijn er punten die helpen tegen misselijkheid en punten die helpen om de eetlust te stimuleren.

Voeding

Voeding speelt een belangrijke rol bij de behandeling van nierproblemen.

Hoewel er al best veel onderzoek is gedaan naar de optimale voeding voor katten met nierproblemen zijn er nog steeds heel veel vragen onbeantwoord. Een van die vragen is de juiste hoeveelheid eiwitten in de voeding bij nierkatten en of we de hoeveelheid eiwit wel moeten beperken en vanaf welke fase van nierfalen we de hoeveelheid eiwit moeten beperken en hoeveel moeten we het dan beperken.

Verschillende fasen en verschillende vormen van nieraandoeningen vragen zeer waarschijnlijk om verschillende diëten. Alle katten met verhoogde nierwaarden op een standaard nierdieet zetten lijkt niet de beste aanpak! Iedere patiënt heeft zijn/haar eigen aanpak nodig.

Vanuit een integratief perspectief is verse voeding te prefereren boven bewerkte voeding (brok/blik) om meerdere redenen. Veel katten vinden verse voeding lekkerder en blijven dan beter eten. De meeste katten drinken van nature te weinig water en verse voeding bevat meer vocht dan brokvoeding. Om diezelfde reden is blikvoeding beter dan brokvoeding voor katten met nierproblemen. Verse voeding bevat geen stoffen die ontstaan bij het bewerken/verhitten van voeding op hoge temperatuur zoals de AGE’s die ontstaan door de Maillard reactie en die ontstekingen in het lichaam bevorderen. Verse voeding bevat wel anti-oxidanten en phytonutrienten die kunnen helpen om ontstekingen tegen te gaan. En met verse voeding kunnen we een dieet op maat maken.

Vanuit het perspectief van de Chinese voedingstherapie zijn er bepaalde voedingsmiddelen die de nieren in het algemeen ondersteunen zoals zeewier. Daarnaast kunnen er voedingsmiddelen worden toegepast afhankelijk van het onderliggende patroon. Bij een Nier yin tekort worden er bijvoorbeeld voedingen gebruikt die de nier Yin ondersteunen zoals zwarte bonen en zwart sesamzaad. Bij een Nier Yang tekort worden er juist voedingsmiddel gebruikt die de Yang ondersteunen zoals gember en kip.

Heeft jouw kat nierproblemen en wil je met verse voeding en/of Chinese voedingstherapie aan de slag? Doe dit dan altijd onder begeleiding van een dierenarts die hierin is getraind.

Ga er nooit zelf mee aan de gang. Het samenstellen van een goed nierdieet is een precisie klus. Zo kunnen kidney bonen bijvoorbeeld in zijn algemeenheid de nieren ondersteunen maar ze bevatten wel vrij veel kalium en dat kan bij sommige patiënten juist ongewenst zijn!

Een ander interessant weetje over de voeding is dat er meerdere studies zijn die aantonen dat het toevoegen van omega 3 vetzuren aan de voeding van nierpatiënten kan helpen.

Ik heb de kennis, kunde en software tot mijn beschikking waarmee ik een dieet op maat kan maken. Op maat voor wat jouw kat wel of niet lekker vindt maar ook op maat voor de fase van nierfalen waarin jouw kat zich bevindt en de onderliggende oorzaak van dat nierfalen.

KORTOM: HEEFT JOUW KAT LAST VAN NIERPROBLEMEN? DENK DAN OOK EENS AAN ACUPUNCTUUR EN VOEDINGSTHERAPIE!

Heb je vragen? Neem gerust contact met mij op!

Referenties

Liu, J. et al (2007) The effect of oculo-acupuncture on recovery from ethylene glycol induced acute renal injury in dogs. Am J Chin Med 35(2): 241-250

Matsumoto-Miyazaki, J. et al (2016) Traditional thermal therapy with indirect moxibustion decreases renal arterial resistive index in patients with chronic kidney disease. J Alter Complement Med. 22(4): 306-314

Yu, J.S. et al (2017) Acupuncture on renal function in patients with chronic kidney disease: A single-blinded, randomized, preliminary controlled study. J Altern Complement Med Apr 19