Menu
When your mind is full of assumptions, conclusions, and beliefs, it has no penetration, it just repeats past impressions.
— Sadhguru
Veroorzaken graan vrije voedingen hart ziekte bij honden? Deze vraag krijg ik nog steeds regelmatig en daarom wil ik mijn antwoord op deze vraag in dit blog met jullie delen.
Het hele verhaal begon toen de US Food and Drug Administration (FDA) in 2018 publiceerde dat zij een toename zagen in de hoeveelheid gevallen van de hartziekte Dilatatieve Cardiomyopathie (DCM) bij honden. Er werd gesuggereerd dat deze toename gerelateerd was aan het eten van graan vrije voeding. Er werd ook een lijst met merken voeding gepubliceerd die aan gevallen waren verbonden. Er werd gedacht dat de ingrediënten die gebruikt werden in plaats van de granen zoals erwten, linzen en aardappels een rol zouden spelen.
DCM is een hartziekte waarbij de contractie kracht van het hart afneemt. We weten dat er een genetische factor is die een rol speelt en bij sommige rassen komt het dan ook vaker voor (Dobermann Pincher, Ierse Wolfshond, Duitse Dog, Boxer, Amerikaanse en Engelse Cocker Spaniel, Golden Retriever, Newfoundlander, Airedale terriërs en Sint Bernard). De ziekte wordt vaker gezien bij mannelijke dan bij vrouwelijke honden.
DCM kan ook veroorzaakt worden door specifieke voedingstekorten en door andere ziekten zoals hormonale ziekten (hypothyreoïdie), myocarditis en chronische tachycardie. Diëten die te weinig eiwitten, taurine en sulfa bevattende aminozuren bevatten worden geassocieerd met DCM. Taurine is een aminozuur dat essentieel is voor een gezond hart. Katten kunnen niet zelf taurine maken en daarom moet het bij katten in de voeding zitten. Honden kunnen hun eigen taurine maken vanuit twee andere aminozuren namelijk methionine en cysteine. Daarom is taurine niet essentieel in hondenvoeding. Taurine, methionine en cysteine zitten van nature in dierlijke eiwitten. Een voeding met voldoende kwalitatief goede dierlijke eiwitten zal dus voldoende van deze eiwitten bevatten.
Te veel vezels in een voeding kan de opname van eiwitten beperken en zo ook voor een taurine tekort zorgen. Thiamine, koper, kalium, vitamine E en selenium tekorten worden ook geassocieerd met het veroorzaken van schade aan de hartcellen. Maar of dit een rol kan spelen bij het ontstaan van DCM is nog niet bekend.
Factoren van een dier zelf zoals voedingsstatus, dracht, lactatie, infecties en ziekten kunnen ook invloed hebben op de opname van voedingsstoffen.
Nutriënten kunnen elkaar beïnvloeden en elkaars opname beperken. Chemische stoffen en zware metalen in voeding kunnen ook bijdragen aan het ontstaan van DCM.
DCM is in het begin subklinisch. Wat betekend dat de ziekte er wel is maar dat je het nog niet aan de hond merkt. Dit is de reden dat screening bij gevoelige rassen zo belangrijk is. Als de ziekte zich eenmaal openbaart kan je symptomen zien als verminderd uithoudingsvermogen, kortademigheid, flauwvallen of plotselinge dood. Een echo van het hart is nodig om de diagnose te kunnen stellen.
Sinds de eerste publicatie van die verklaring van de FDA is er veel onderzoek gedaan. Ik ben een groot liefhebber van wetenschappelijk onderzoek en het is absoluut essentieel. Maar een ding met onderzoek is dat je het wel kritisch moet lezen. Het lezen van alleen de samenvatting bovenaan het artikel is absoluut niet genoeg! Je moet kritisch kijken naar onder andere het aantal onderzoeksobjecten, welke worden ingesloten en welke uitgesloten, hoe is de studie opgebouwd, welke statistiek is er gebruikt, kloppen de resultaten en trekken de onderzoekers correcte conclusies uit die resultaten? Als de onderzoeksgroep te klein is of als er een over representatie van een bepaalde groep is, bijvoorbeeld een bepaald ras, sekse of leeftijd kunnen er verkeerde conclusies worden getrokken. Metingen moeten gestandariseerd zijn. Bijvoorbeeld in het geval van taurine maakt het uit of je dit meet in heel bloed of in plasma. Je kan geen gegevens van taurine vergelijken die op een verschillende manier zijn gemeten.
De meeste studies konden niet bevestigen dan graan vrije voeding DCM veroorzaakt.
Pezalli et al voerden een gecontroleerde voedingsstudie uit van vier week. Ze vergeleken een graan vrije voeding met een voeding met graan en vonden geen verschil in Taurine status.
In een andere studie uitgevoerd door Gizarelli et al werden dertig honden in kennels gehouden en verdeeld in drie groepen. Elke groep kreeg een graan vrij voer maar elke voeding had wel andere koolhydraten en eiwitten. Deze drie voedingen werden vergeleken met een traditioneel graan bevattende voeding. De diëten hadden geen effect op de bloed en plasma taurine levels.
Een wat oudere studie van Delany et al concludeerde zelfs dat de taurine concentraties lager waren in honden die graan bevattende voeding kregen.
In een gerandomiseerde gecontroleerde studie kregen honden voeding die 45% groene linzen bevatten of een voeding dat gevogelte bijproducten bevatte voor drie maanden. Er werd geen verschil gevonden in de plasma/bloed taurine levels (Reilly et al).
Er is weinig informatie over hoe vaak DCM bij honden voorkomt. Graan vrije dieten zijn sinds 2010 populairder geworden. In 2019 werd geschat dat in Amerika 25% van de hondenvoeding markt uit graanvrije voeding bestond. Als graanvrije voeding een oorzaak is van DCM zou je verwachten dat als de hoeveelheid graanvrije voeding toeneemt het voorkomen van DCM ook toeneemt. Quest et al hebben hier naar gekeken. Zij concludeerden dat ondanks dat hun studie beperkingen had ze geen verhoogde incidentie van DCM gevallen konden vinden ondanks dat de verkoop van graanvrije voeding in de studieperiode vervijfvoudigd was.
Een andere studie uit 2019 van Mansilla et al concludeerde dat gebaseerd op de huidige bewijzen de relatie tussen peulvruchten en DCM niet bewezen is.
Een team van hooggekwalificeerde voedingsspecialisten, cardiologen en onderzoekers bekeer in 2020 meer dan 200 studies over dit onderwerp. Zij concludeerden dat op basis van de huidige onderzoeken er geen bewijs is dat er een relatie is tussen graan vrije voedingen en het ontstaan van DCM (Sydney 2020).
December 2022 publiceerde de FDA een nieuwe verklaring: there is insufficient data to establish causality between grain-free foods and development of nutritional DCM. As such, they will continue to monitor the research for meaningful data, but do not intend to release any additional updates.
Dat gezegd hebbende zijn er formuleringen (met en zonder graan) die problemen geven met name als ze over langere tijd als enige energiebron worden gevoerd. Voeding is een ingewikkeld proces met veel factoren en veel dingen die we nog niet weten. Dat kunnen we niet vangen in een enkele voeding. Wil je minder risico lopen? Vertrouw dan niet op een enkele formulering maar wissel af en voeg variatie toe.
Delaney, S.J. et al (2003) Plasma and whole blood taurine in normal dogs of varying size fed commercially prepared food. J. Anim. Physiol. Anim. Nutrition 87; 236-244
Gizzarelli, M. et al (2021) Clinical findings in healthy dogs fed with diet characterized by different carbohydrate sources. Frontiers in Veterinary Science; 8
Mansilla, W.D, et al (2019) The association between pulse ingredients and canine dilated cardiomyopathy: addressing the knowledge gaps before establishing causation. J. Anim. Sci 97(3); 983-997
Pezzali, J.G. et al (2020) Effects of different carbohydrate sources on taurine status in healthy beagle dogs. Journal of animal science; 1-9
Reilly, L.M. et al (2021) Longitudinal assessment of taurine and amino acid concentrations in dogs fed a green lentil diet. Journal of animal science; 99
Sydney, R. et al (2020) Review of canine dilated cardiomyopathy in the wake of diet associated concerns. Journal of animal science 98 (6); 1-20
