Menu
Good, better, best. Never let it rest. Until your good is better and your better is best.
— Tim Duncan
Het korte antwoord op deze vraag is absoluut! Voeding heeft invloed op epilepsie.
Het uitgebreidere antwoord op deze vraag is gebaseerd op het artikel van Verdoodt et al:
The role of nutrition in canine idiopathic epilepsy management fact or fiction?
Helaas komt epilepsie regelmatig voor bij zowel honden als katten. In dit artikel wordt het effect van voeding op idiopathische epilepsie besproken. Idiopathische epilepsie is een vorm van epilepsie die altijd vroeger in het leven van een dier ontstaat, eigenlijk altijd voor 5 jaar leeftijd. Andere oorzaken van epilepsie moeten worden uitgesloten met een uitgebreid bloedonderzoek en eventueel een scan van de hersenen. Bij idiopathische epilepsie worden er geen afwijkingen gevonden in die onderzoeken.
Of er medicatie tegen de epilepsie wordt ingezet hangt af van hoe vaak er aanvallen zijn en hoe ernstig die aanvallen zijn.
Voeding kan een belangrijke rol spelen in het managen van epilepsie. Dit artikel kijkt naar de westerse kant van het verhaal maar ook vanuit de TCVM gezien speelt de voeding een belangrijke rol.
De doelen van de voeding in het geval van epilepsie zijn:
• Zorgen voor een goede voeding van de hersenen zodat deze optimaal kunnen functioneren
• Om progressie te stoppen of vertragen
• Om de bijwerkingen van medicatie te verminderen
Er zijn meerdere manieren waarop voeding invloed kan hebben op de hersenen. Een van die manieren is via de Darm-Hersenen As. Deze As zorgt voor een rechtstreekse communicatie tussen de darmen en de hersenen die beide kanten op werkt. De darmen hebben invloed op de hersenen en andersom. Het microbioom speelt daarbij een grote rol en voeding heeft een groot effect op het microbioom. In onderzoeken van zowel mensen als honden werd aangetoond dat het microbioom van dieren/mensen met en zonder epilepsie verschillend is.
In dit onderzoek keken ze naar de volgende nutrienten:
Een klassiek ketogeen dieet (KD) bevat een hoog gehalte vet en lage gehalten eiwitten en koolhydraten. Bij mensen zal dit dieet ervoor zorgen dat er meer zogenaamde keton lichamen in het lichaam zijn waardoor deze als voeding worden gebruikt in plaats van glucose. Maar bij honden blijkt het lastiger te zijn om de hoeveelheid ketonen in het lichaam te verhogen. Waarschijnlijk komt dat omdat honden beter zijn in het gebruiken van deze ketonlichamen.
Aanvullen van het dieet met Medium Keten vetzuren, zoals kokosolie is een andere optie. Medium keten vetzuren (MKV) kunnen makkelijk door de bloed-hersen barriere heen en worden effectief door de hersenen gebruikt als energiebron. Ze kunnen de hoeveelheid ketonen in het lichaam verhogen zonder dat het daarbij nodig is om de hoeveelheid koolhydraten in de voeding te verlagen.
De theorie achter beide dieten is om de energie voorziening van de hersenen aan te passen naar ketonlichamen in plaats van glucose (suiker). Bij patiënten met epilepsie is het metabolisme van glucose in de hersenen anders en dit veroorzaakt een tekort aan energie in de hersenen. Door dit tekort aan energie onstaan er veranderingen in de hersenen die de kans op een aanval vergroten. Door de energiebron te veranderen van glucose naar ketonlichamen lossen we 60% van dit energie tekort op en verkleinen we daarmee de kans op een aanval. Daarnaast is er ook een effect via de darm-hersen as. Deze dieten hebben invloed op het microbioom wat leidt tot een toename in de productie van korte keten vetzuren door de bacterien in de darm. Deze korte keten vetzuren zijn onstekingsremmend en hebben goede effecten op de hersenen.
Een van de nadelen van een ketogene voeding is dat bij sommige honden de grote hoeveelheid vet kan leiden tot een ontsteking van de alvleesklier. Dit probleem wordt niet gezien bij diëten met een toevoeging van MKV.
Tot nu toe zijn er acht studies gepubliceerd over het gebruik van MKV bij honden met epilepsie. Het effect was dat een aantal honden helemaal geen aanvallen meer hadden en bij een groot percentage honden was de hoeveelheid aanvallen verminderd. Een compleet dieet waarin MKV is verwerkt lijkt beter te werken dan deze toe te voegen aan een al bestaande voeding.
Er is voldoende bewijs voor het nut van het toevoegen van medium keten vetzuren aan de voeding bij honden met epilepsie.
Een eliminatie dieet wordt gebruikt om te bepalen of een voedingsallergie of overgevoeligheid een rol speelt bij symptomen. De meest bekende symptomen die kunnen voorkomen bij een voedingsovergevoeligheid zijn klachten van het maagdarmkanaal zoals diarree, winderigheid en verminderde eetlust en klachten van de huid zoals jeuk. In de literatuur wordt er echter ook een link beschreven tussen voedingsovergevoeligheid en het zenuwstelsel. Voedingsovergevoeligheid kan een ontstekingsreactie in het lichaam veroorzaken dat ook invloed heeft op de hersenen. In kinderen zijn er meerdere studies bekend waarbij voedingsovergevoeligheid gelinkt wordt aan epilepsie. Er is een case serie gedaan bij honden. In deze case serie nam de frequentie van aanvallen af bij 7 van de 8 honden en bij zes honden traden helemaal geen aanvallen meer op. Vier honden werden als test teruggezet op hun oude voeding en daarbij kwamen de aanvallen weer terug.
Hoewel de hoeveelheid onderzoek op dit gebied nog beperkt is zijn de onderzoeken die gedaan zijn wel veelbelovend. Naar mijn mening is het dan ook zeker de moeite waard om bij een hond met epilepsie een eliminatie dieet te proberen.
Er gaan anekdotes in de ronde dat glutenvrije voeding kan helpen bij epilepsie. Helaas is er nog weinig onderzoek gedaan op dit gebied. Bij Border Terriërs en Maltezer leeuwtjes komt een specifieke vorm van epilepsie voor die paroxysmal dyskinesia wordt genoemd. Deze vorm lijkt wel goed te reageren op een glutenvrije voeding. Voor alle andere vormen van epilepsie is er op dit moment geen bewijs dat het zou kunnen helpen.
De drie belangrijkste omega 3 vetzuren zijn linolenic acid (ALA), eicosapentaenoic acid (EPA) en docosahexaenoic acid (DHA). Zestig procent van de hersenen bestaat uit vet en de helft daarvan zijn omega 3 vetzuren. Omega 3 vetzuren worden opgenomen in de darm en gaan dan via de lever naar de hersenen. Zoogdieren kunnen beperkt ALA omzetten in EPA en DHA en daarom is het toevoegen van EPA en DHA aan de voeding effectiever dan het toevoegen van ALA. Omega 3 vetzuren zijn ontstekingsremmend en beschermend voor het zenuwstelsel.
Tot nu toe zijn er slechts twee studies gedaan die keken naar het effect van omega 3 vetzuren op epilepsie en de resultaten zijn helaas tegenstrijdig. Een mogelijke oorzaak daarvan is de lengte van de studies. We weten vanuit studies met ratten dat het nodig is om minimaal drie maanden te supplementeren voor omega 3 vetzuren effect hebben op de frequentie van de aanvallen. Mogelijk zijn de studies met honden te kort geweest. Bij mensen met epilepsie zijn er positieve effecten waargenomen van omega 3 vetzuren waaronder een verlaging van de bloeddruk, minder kans op plotseling overlijden als gevolg van epilepsie en minder epilepsiemedicatie nodig om de aanvallen onder controle te houden.
Hoewel de mate van bewijs (nog) laag is op dit moment is het in mijn ogen wel de moeite waard om honden met epilepsie te supplementeren met omega 3 vetzuren. In het algemeen is er voldoende bewijs dat omega 3 vetzuren een positief effect hebben op de gezondheid.
Momenteel zijn er twee studies die kijken naar het gebruik van CBD-olie bij honden met epilepsie. Hoewel er een vermindering van het aantal aanvallen gezien werd bij een deel van de honden kwamen er ook bijwerkingen voor van de CBD-olie zoals ataxie en verhoging van een leverenzym. Er is meer onderzoek nodig om te kijken naar het effect van CBD op epilepsie, wat de juiste dosering is en hoe CBD-olie invloed heeft op epilepsie medicatie. Als je CBD-olie wil proberen bij jouw hond raad ik je aan dit eerst te bespreken met jouw dierenarts.
Er zijn dus interessante mogelijkheden om met voeding invloed te hebben op epilepsie. Als we dan ook nog vanuit de TCVM gaan denken ontstaan er nog meer mogelijkheden. Daarnaast kunnen we met acupunctuur ook invloed uit oefenen op epilepsie.
Ik hoop dat dit blog interessant is voor jullie. Mochten jullie vragen of opmerkingen hebben dan hoor ik dat graag!
