Menu
Consuming a phytonutrient rich diet seems to be an effective strategy for reducing cancer and heart disease risks.
— U.S. Dep. of Agriculture
Planten zoals groenten, fruit, noten, granen en peulvruchten bevatten een heleboel chemische stofjes. Dit zijn fytonutrienten. In afgelopen jaren zijn er rond de 50.000 ontdekt en het wordt geschat dat er minimaal 200.000 moeten zijn! Er zijn veel fytonutrienten die onderzocht zijn en waarvan we functies weten maar er zijn nog steeds heel veel fytonutrienten die we nog niet kennen en/of waarvan we nog niet weten wat deze doen.
Hoewel wij en onze dieren deze fytonutrienten niet direct nodig hebben om te overleven zoals dat wel het geval is met vitaminen en mineralen, zijn ze wel heel erg belangrijk. Ze hebben belangrijke eigenschappen. Zo zijn ze onder andere antioxidanten, anticarcinogeen, antimicrobieel, antihypertensief, anti-inflammatoir en cholesterolverlagend. Daarnaast versterken ze het immuunsysteem en de communicatie tussen cellen, herstellen ze beschadigd DNA en helpen ze te ontgiften. Met al deze goede eigenschappen helpen ze om ons en onze huisdieren gezond te houden en helpen ze vele ziekten voorkomen.
Fytonutrienten beïnvloeden de kleur, smaak en geur van planten. Hoe meer kleur een plant heeft hoe meer fytonutrienten er aanwezig zijn. Dus koop de mooist gekleurde groenten en fruit zodat je zo veel mogelijke goede fytonutrienten binnen krijg!
Planten maken deze stofjes aan als ze stress ervaren doordat ze worden aangevallen door bijvoorbeeld UV licht, parasieten of infecties. Als een kweker geen pesticiden en groeibevorderaars gebruikt moeten de planten zichzelf meer verdedigen wat resulteert in een hoger gehalte aan fytonutrienten. Een van de redenen waarom ik je aanraad om zo veel mogelijk biologisch te kopen. Of lekker uit je eigen tuin natuurlijk!
Fytonutrienten werken samen. Een hele plant is daarom meer dan de losse onderdelen. Een plus een is drie (of meer). Fytonutrienten die samenwerken kunnen een ander effect hebben dan de stofjes in isolatie. Daarnaast hebben fytonutrienten vaak cofactoren nodig. Zonder deze cofactoren kunnen ze hun werk niet doen. Nu snap je waarom losse fytonutrienten in bijvoorbeeld een supplement niet zo goed werken als de combinatie van de fytonutrienten in de hele plant. Elke plant bevat heel veel bekende en nog onbekende fytonutrienten die allemaal samen werken op manieren de we wel en nog niet kennen. Het eten van hele planten is daarom altijd beter dan deze fytonutrienten binnen te krijgen via supplementen of synthetische versies zoals synthetische vitaminen. Variatie is belangrijk omdat elke plant andere fytonutrienten bevat.
Fytonutrienten worden onderverdeeld in groepen. Een voorbeeld van zo’n groep zijn de carotenoïden. Meer dan 600 soorten zijn verantwoordelijk voor de gele, oranje en rode kleur van groenten en fruit. Zo vind je ze onder andere in wortels, pompoenen en paprika’s. Carotenoïden zijn antioxidanten. Ze helpen om vrije radicale in het lichaam te vangen. Wat belangrijk is omdat vrije radicalen veel schade kunnen veroorzaken. Alfa-caroteen, betacaroteen en beta-cryptoxanthine zijn carotenoïden die in ons lichaam omgezet kunnen worden naar vitamine A.
Een ander voorbeeld van een groep van fytonutrienten zijn de lycopenen. Deze geven een rode of roze kleur. Ze zitten onder andere in tomaten, watermeloen en grapefruits. Lycopene kan het risico op bepaalde soorten kanker verlagen.
Flavonoïden zijn een hele grote groep van fytonutrienten. Bekende voorbeelden zijn quecertin en kaempferol. Ze zitten in veel planten waaronder appels, uien, koffie , grapefruit, thee, bessen, chocola, broccoli, kool, boerenkool, prei, tomaten, gember, citroen, peterselie, wortels en boekweit. Het is aangetoond dat deze stofjes ervoor zorgen dat je langer leeft en dat er minder risico is op hart- en vaatziekten en op kanker.
De lijst is heel erg lang. In deze tabel zie je er nog een aantal.
