“Water is soft and yielding; yet it has no equal for power.” – Sun Tzu
Voeding speelt een belangrijke rol bij de behandeling van nieraandoeningen bij zowel katten als honden. Het kiezen van de juiste snacks voor een hond of kat met een nieraandoening kan dan ook een uitdaging zijn. Je wilt een snack die jouw viervoeter lekker vindt maar die ook veilig is voor de nieren.
Dit blog helpt je te begrijpen welke snacks veilig zijn voor honden en katten met nieraandoeningen, rekening houdend met de verschillende stadia van de ziekte.
Geef snacks altijd met mate en zorg ook voor een goede basisvoeding
Het is essentieel om snacks altijd met mate te geven. De nieren hebben al een grote uitdaging om afvalstoffen af te voeren, en een teveel aan snacks kan extra belasting veroorzaken. Een algemene richtlijn is dat de snacks niet meer dan 10% van het totale aantal calorieën per dag mogen vormen. Zo verstoor je de balans van de hoofdvoeding niet en zorg je ervoor dat je huisdier alles binnenkrijgt wat nodig is.
Daarnaast speelt de basisvoeding een cruciale rol. De hoofdvoeding moet speciaal afgestemd zijn op de nieraandoening van je huisdier. Zo kunnen de nieren zoveel mogelijk ondersteund worden in hun werking, en kan de voortgang van de aandoening vertraagd worden.
Enkele belangrijke punten daarbij zijn het vermijden van te veel zout in de voeding, zorgen dat er voldoende water wordt gedronken, de opname van fosfaat beperken daarbij ook rekening houdend met het type fosfaat in de voeding, omega-3 vetzuren verhogen, meer antioxidanten toevoegen, kalium in de gaten houden aan de hand van bloedonderzoeken en aanpassen indien nodig en in latere fasen het beperken van de hoeveelheid eiwit.
Nieraandoeningen en de Vier Fasen (IRIS Stages)
Nadat de diagnose is gesteld worden chronische nieraandoeningen ingedeeld in vier fasen volgens de IRIS (International Renal Interest Society) stadia. Elke fase heeft eigen kenmerken en vraagt om specifieke aanpassingen in dieet en snacks. Het is dus belangrijk om goed te weten in welke fase je huisdier zich bevindt om de juiste keuzes te maken.
Nieraandoeningen worden in de vier fasen ingedeeld op basis van de bloedwaarden (creatinine en SDMA). Daarnaast wordt er gekeken naar de hoeveelheid eiwit in de urine (UPC ratio) en de bloeddruk. Uiteraard is het ook belangrijk om te kijken naar de symptomen van de patiënt zelf (mate van uitdroging, overgeven etc.).
Fase 1: Vroeg Stadium
In deze fase werken de nieren al minder goed, maar zijn de symptomen meestal nog minimaal. Vaak wordt dit stadium ontdekt door toevallige bloedonderzoeken bij gezonde huisdieren of bij huisdieren met milde klachten. De nieren kunnen nog redelijk hun werk doen. Een verlaging van de hoeveelheid eiwitten in de voeding is in deze fase niet nodig. Het is wel belangrijk om een goede kwaliteit voeding te geven en op te letten dat er niet te veel fosfaat in de voeding en de snacks zit.
Fase 2: Licht Verslechterde Nierfunctie
De nieren beginnen meer tekenen van belasting te vertonen en afvalstoffen hopen zich langzamerhand op. In dit stadium kunnen dieren een verminderde eetlust en lichte veranderingen in drink- en plasgewoontes vertonen. Snacks en voeding met een laag fosfaatgehalte zijn belangrijk.
Fase 3: Duidelijk Verstoorde Nierfunctie
In fase 3 zijn de symptomen duidelijker. Dieren kunnen vermageren, hun eetlust kan wisselend zijn en ze drinken en plassen vaak meer. Het is belangrijk om de eiwit- en fosfaatinname verder te verlagen en te zorgen voor extra vocht. Snacks moeten specifiek afgestemd worden om zo weinig mogelijk belasting op de nieren te leggen, zonder het dier van voedingsstoffen te beroven.
Fase 4: Ernstige Nierbeschadiging
Dit is het laatste en meest gevorderde stadium. Hier is de nierfunctie sterk verminderd, en het dier heeft intensieve zorg nodig. Het dieet en de snacks moeten zeer streng gecontroleerd worden, met een focus op extreem lage niveaus van fosfaat, natrium en vaak ook eiwitten. Snacks moeten licht verteerbaar zijn en minimale belasting op de nieren geven.
Snacks voor honden en katten met nieraandoeningen: Wat Wel en Wat Niet
Over het algemeen zijn nier vriendelijke snacks:
- Laag in fosfaat
- Laag in zout (natirum)
- Afhankelijk van het stadium gemiddeld tot laag in hoeveelheid eiwit
- Bevatten liefst wel water/vocht
- Zonder toevoegingen als kleurstoffen, conserveermiddelen etc.
Groenten en fruit kunnen een uitstekende, laag-fosfaat en laag-eiwit snack optie zijn voor honden en katten met een nieraandoening. Daarnaast bevatten ze weinig calorieën en veel goede voedingsstoffen zoals anti-oxidanten en fytonutrienten.
Deze kunnen in alle fasen worden gegeven:
- 🥕 Groenten: Wortels, komkommer, courgette, zoete aardappel, pompoen, paprika, rode biet.
- 🍎 Fruit: Banaan, bosbessen, appel (zonder pitten), peer, aardbei, blauwe bessen, mango, meloen/watermeloen.
💡 Opmerking: Geef fruit en groenten altijd zonder pitjes en in kleine stukjes om verstikkingsgevaar te voorkomen, vooral bij katten.
Vlees, vis, eieren en zuivelproducten bevatten eiwitten en sommige producten bevatten ook veel fosfaat. Er zit wel verschil in de hoeveelheid fosfaat per product.
In IRIS fase 1 en 2 kan je prima kleine beetjes gekookte kip of kalkoen geven als snackjes. In fase 3 moet je daar wat voorzichtiger mee zijn en in fase 4 is het beter om geen vlees als snack te geven.
Gekookt eiwit (zonder eigeel) is een lekkere snack met een hoog kwaliteit eiwit en weinig fosfaat voor nierpatiënten in fase 1 t/m 3. Laat de dooier weg omdat deze wel meer fosfaat bevat.
Van water of zelfgemaakte bouillon zonder zout kan je ijsblokjes maken en deze als snack geven. Je kan hier kleine beetjes groenten of fruit aan toevoegen om het interessanter te maken. Deze zijn geschikt voor alle fasen.
Voor katten (en sommige honden) die minder eetlust hebben kan een klein beetje gesmolten roomboter zonder zout over de voeding wonderen doen! Roomboter zonder zout bevat weinig tot geen eiwit en fosfaat.
Snacks die je Zeker Moet Vermijden
Het vermijden van bepaalde snacks kan even belangrijk zijn als het aanbieden van de juiste. Hier zijn enkele snacks die je beter niet aan huisdieren met nieraandoeningen kan geven:
- ❌ Orgaanvlees (lever, niertjes): Hoog in fosfaat en eiwitten
- ❌ Kaas en zuivelproducten: Hoog in fosfaat en natrium.
- ❌ Kant-en-klare snacks: Vaak rijk aan zout en fosfaat. Veel kant-en-klaar producten bevatten hulpstoffen om de smaak, kleur of houdbaarheid te verbeteren. Deze hulpstoffen kunnen veel fosfaat bevatten. Daarnaast wordt deze kunstmatige fosfaat ook nog eens beter opgenomen in het lichaam dan natuurlijke fosfaat.
- ❌ Gedroogd fruit: kunnen veel fosfaat bevatten
- ❌ Sardientjes en zalm: Hoewel dit een favoriete snack is van veel honden en katten bevatten deze vissoorten veel fosfaat en kunnen bij nierproblemen beter worden vermeden.
- ❌Bully sticks, Rawhide, Rauwe botten: Deze zijn hoog in fosfaat
Nieraandoeningen bij huisdieren vereisen zorg en aandacht voor hun dieet en snacks. Door de juiste keuzes te maken, kun je je huisdier helpen zich comfortabeler en gezonder te voelen. In dit blog heb ik een aangegeven wat geschikte en minder geschikte snacks zijn voor honden en katten met nieraandoeningen. Twijfel je over welke snack goed is? Overleg dan altijd met je dierenarts om ervoor te zorgen dat je keuzes maakt die echt passen bij de behoeften van je hond of kat.
Heb je opmerkingen of vragen naar aanleiding van dit blog? Stuur mij gerust een berichtje, ik help je graag!