Menu
Before you heal someone, ask him if he is willing to give up the things that made him sick.
— Hippocrates
Dit is misschien wel het belangrijkste principe van de Chinese geneeskunst. De bedoeling van een onderzoek en behandeling is altijd om de oorzaak te vinden en indien mogelijk weg te nemen. De enige blijvende manier om een aandoening/disbalans op te lossen is namelijk om de oorzaak weg te nemen.
Om een simpel voorbeeld te noemen. Stel je hebt een hond met jeuk, en die jeuk wordt veroorzaakt door een overgevoeligheid voor kip. Dan kan je die hond kip blijven geven en ondertussen de jeuk onderdrukken met ontstekingsremmers. Maar is het niet beter en makkelijker om de hond geen kip meer te geven zodat hij geen jeuk meer krijgt? Dit lijkt simpel maar in de praktijk gebeurt het helaas maar al te vaak dat er symptomen worden bestreden maar dat de oorzaak niet wordt weggenomen.
Het addertje onder het gras is dat het niet altijd makkelijk is om de oorzaak te vinden. In de Chinese geneeskunst hebben we het vaak over de “wortel” van het probleem. Als een onbalans al langer bestaat dan kan het ene symptoom leiden tot een volgend symptoom en dan is het niet altijd makkelijk om de wortel van het probleem te achterhalen. En in sommige gevallen kan de oorzaak niet worden weggenomen, bijvoorbeeld bij een aangeboren aandoening. Maar dat neemt niet weg dat het wel de moeite waard is om te proberen de wortel van het probleem te achterhalen en op te lossen!
De TCM herkent externe (van buitenaf komende) en interne (van binnenuit) factoren die tot ziekte kunnen leiden.
De externe factoren zijn:
• Trauma
• De zes externe pathogene factoren (EPF):
o Wind
o Koude
o Zomerhitte
o Droogte
o Vuur/hitte
o Damp
Bij trauma kan je denken aan bijvoorbeeld een val, een ongeluk, een bijtwond een verstuiking van een gewricht etc.
De zes externe pathogene factoren zijn niet iets wat wij als westerlingen gewend zijn. In de westerse geneeskunde hebben we het onder andere over virussen en bacteriën. In de Chinese geneeskunst hebben we het over bovenstaande externe factoren die het lichaam kunnen binnendringen (via de huid, neus of mond) en een “gevecht” aangaan met de weerstand van het lichaam. Is de weerstand van het lichaam sterker dan de EPF dan wordt de EPF overwonnen en ontstaan er geen symptomen. Maar als de weerstand van het lichaam zwakker is dan de EPF of als de EPF te sterk is, kan de EPF verder het lichaam in trekken en ziekte veroorzaken. De EPF kunnen alleen het lichaam aanvallen of in een combinatie van een aantal factoren zo wordt een typische verkoudheid in de TCM vaak beschreven als wind-koud. En als je hier over nadenkt is dit ook best logisch. Immers, wanneer worden we verkouden? Als het buiten koud en winderig is en onze weerstand niet optimaal is. En ook in het westen weten we dat we een stijve nek kunnen krijgen als we met onze nek in de wind/tocht zitten en dat we oververhit kunnen raken of een zonnesteek kunnen krijgen als we te lang in de zon zitten. En als mensen lang in de droogte zijn (zoals in de woestijn) kunnen ze last krijgen van bloedneuzen en verstoppingen.
Elke factor veroorzaakt specifieke symptomen en heeft voorkeur voor specifieke locaties in het lichaam. Deze kennis gebruik ik als acupuncturist om vast te stellen met welke EPF we te maken hebben.
Dit zijn de factoren die onze weerstand kunnen verlagen waardoor de EPF meer kans hebben en dit zijn de factoren die vaak leiden tot meer chronische ziektes.
De TCM herkent een aantal groepen van interne factoren die ziekten kunnen veroorzaken:
• Dieet
• Levenswijze
• Emoties
Hierbij gaat het om de kwantiteit en de kwaliteit van de voeding. Te veel of te weinig voeding is natuurlijk niet goed. Het kan ook gaan om een te veel of te weinig van bepaalde ingrediënten van de voeding zoals te veel zout, te veel vet, te weinig vitaminen etc.
Kwalitatief goede voeding is essentieel voor de gezondheid van onszelf en onze huisdieren en eigenlijk weten we dat ook wel. Vanuit de TCM gedacht bevat verse voeding meer Qi. Bewerkte voeding bevat nauwelijks of geen Qi. Ook de manier van bereiden van de voeding heeft invloed op de hoeveel Qi in de voeding. Aangezien de Qi in het lichaam eigenlijk alleen kan worden aangevuld via onze voeding en ademhaling is het dus heel erg belangrijk dat de voeding voldoende Qi bevat.
Balans is het toverwoord. Een goed dieet is goed in kwantiteit en kwaliteit, past bij de constitutie van het individu, is gevarieerd en bevat voeding uit alle vijf de elementen.
Zie ook: https://www.qi4paws.nl/blog/wat-is-chinese-voedingstherapie
Hieronder vallen fysieke en mentale uitdaging. Van beide geldt weer dat een te veel of een te kort niet goed is. Alles draait om balans. Andere aspecten die onder levenswijze vallen zijn te veel stress en een te veel aan seksuele activiteit (te veel fokken).
Vanuit de TCM gezien zijn emoties en het lichaam direct met elkaar verbonden. Denk maar eens aan uitdrukkingen als: je gal spugen, je dood schrikken, een stoot in de buik krijgen als je iets schokkends hoort enz.
Als je erover nadenkt is het eigenlijk heel logisch. Als je een heftige emotie ondervindt dan voel je die ook in je lichaam en als je niet lekker in je vel zit zijn je emoties vaak ook anders.
De TCM koppelt de organen aan emoties: de lever hoort bij boosheid, de nieren bij angst, het hart hoort bij blijheid, de longen bij verdriet en de milt bij je zorgen maken. Vanuit de TCM gezien werkt dit twee kanten op. Als de Qi van een orgaan niet optimaal is dan kun je de bijbehorende emotie meer laten zien. Een stagnatie van lever Qi resulteert vaak in geïrriteerd en boos zijn bijvoorbeeld. Maar andersom werkt het ook: als je vaak boos en geïrriteerd bent beïnvloed dit je lever. Veranderingen in jouw emoties en/of gedrag kunnen dus een indicatie zijn dat er ergens in je lichaam iets niet helemaal lekker loopt.
Zo weten we dat de meest voorkomende oorzaak van agressie bij honden pijn is. Vanuit de TCM gezien is pijn een vastlopen/stagnatie van Qi. De lever is als het ware de motor van de Qi en als de Qi ergens stagneert beïnvloedt dit altijd de lever. Een niet goed functionerende lever leidt tot boosheid en irritatie.
We kunnen onze huisdieren niet vragen hoe ze zich voelen maar veranderingen in hun normale gedrag kunnen wel een indicatie zijn dat er ergens in het lichaam een onbalans is en kan een goede reden zijn om eens een dierenarts-acupuncturist te raadplegen.
Overige factoren
Dan zijn er nog twee factoren die een rol kunnen spelen die niet echt onder de vorige twee noemers vallen namelijk:
• Zwakke constitutie
• Toxinen
Zwakke constitutie betekend dat een dier geen optimale bouw en energie van de ouders heeft gekregen.
Het is in onze huidige maatschappij eigenlijk niet te vermijden dat wij en onze dieren toxinen binnen krijgen maar hoe meer we dit kunnen vermijden hoe beter. Denk bijvoorbeeld aan onnodige toevoegingen aan het eten zoals kleurstoffen en smaakstoffen, onnodig medicijngebruik, bestrijdingsmiddelen etc.
Bij iedere patiënt wordt er naar al deze factoren gekeken om mogelijke oorzaken op te sporen en indien nodig te verwijderen. Zo kan het zijn dat ik mijn patiënten behandel met acupunctuur maar de eigenaar ook vraag om de voeding aan te passen, of de mate van beweging of mentale uitdaging.
Het mooie van dit systeem is dat als we weten wat ziekte kan veroorzaken we ook ons best kunnen doen om ziekte te voorkomen. En dat is nou net het hoofddoel van de Chinese Geneeskunst. In balans blijven om ziekte te voorkomen. En een acupuncturist kan jouw helpen om ervoor te zorgen dat jouw dieren in balans komen en blijven!
Het je nog vragen of opmerkingen? Dan hoor ik dat graag!
