Food is not just calories, it is information. It talks to your DNA and tells it what to do. The most powerful tool to change your health, environment and entire world is your fork.
— Dr. Mark Hyman
We erven ons DNA van onze ouders, de helft van je vader en de andere helft van je moeder. Ons DNA bevat onze genen die instructies bevatten voor de productie van eiwitten. Deze eiwitten bepalen alles in ons lichaam ons geslacht, kleur van je ogen en de mogelijkheid om ziektes te bestrijden. Mensen hebben 20.000 tot 25.000 genen. Honden hebben er ongeveer 21.000.
De complete set DNA wordt het genoom genoemd. Elke cel in het lichaam (en dat zijn er triljoenen) bevat het volledige genoom. Maar ondanks dat elke cel het volledige genoom bevat zijn ze niet allemaal hetzelfde. Zo hebben we hartcellen, spiercellen, levercellen en ga zo maar door. Hoe kan dat?
Elk gen codeert voor eiwitten maar niet alle genen maken continu alle eiwitten die ze kunnen maken. Verschillende genen worden uit en aan gezet om op verschillende momenten en verschillende locaties in het lichaam andere eiwitten te maken. Dit aan en uitzetten van genen in een cel wordt gen expressie genoemd.
Wat beïnvloed dan deze genexpressie? Dat is waar we over het epigenoom beginnen te praten. Het epigenoom is als een laag met chemische tags rond het DNA. Het initieert chemische reacties in cellen die bepalen of een gen aan of uit wordt gezet en welke eiwitten worden geproduceerd. Door de gen expressie van een cel te veranderen bepaal je het lot van die cel. Je bepaalt of het een hartcel of een hersencel wordt bijvoorbeeld. Maar het bepaalt ook of het een gezonde cel of een zieke cel wordt.
Dit epigenoom wordt sterk beïnvloed door de omgeving en levensstijl van het individu. Het wordt onder andere beïnvloed door medicatie, pesticiden en door voeding. Het is als een brug tussen de omgeving en het genoom. Ongezonde dingen zoals pesticiden en ongezonde voeding kunnen ongezonde boodschappen naar het genoom zenden wat resulteert in de productie van eiwitten die ongewenste effecten hebben zoals het veroorzaken van chronische ontsteking. Deze cellulaire chronische ontsteking staat aan de basis van heel veel aandoeningen waaronder chronische darmontstekingen, overgewicht, diabetes, dementie en kanker. Ik zal in latere blogposts verder ingaan op deze chronische ontstekingen.
IS DIT NIET FANTASTISCH? HET BETEKENT DAT WE DOOR DE LEVENSSTIJL VAN ONZE HUISDIEREN AAN TE PASSEN (EN VAN ONSZELF NATUURLIJK) INVLOED HEBBEN OP DE GENEN EN ZO KUNNEN HELPEN OM ZIEKTEN, DIE WE TEGENWOORDIG ZO VEEL ZIEN, TE VOORKOMEN. WIJ ZIJN VERANTWOORDELIJK VOOR ONZE EIGEN GEZONDHEID EN DIE VAN ONZE HUISDIEREN! DOOR IETS GEZONDS TE ETEN ZOALS EEN BIOLOGISCHE APPEL BEÏNVLOEDEN WE HET LICHAAM TOT OP HET NIVEAU VAN DE CELLEN EN HET DNA OP EEN POSITIEVE MANIER.
Oké, dus nu weten we dat voeding een directe invloed heeft op de genen van onze honden. Elk voedingsmiddel dat we onze honden geven beïnvloed de genen ofwel door het promoten van gezondheid ofwel door het creëren van ongewenste effecten die tot ziekte kunnen leiden.
Maar hoe weten we nou welk voedingsmiddel welk effect heeft? Dit is een relatief nieuw onderzoeksveld. Wetenschappers besteden de laatste tijd veel tijd in het onderzoeken van precies dit. Welke voedingsmiddelen hebben een positief effect op de gen expressie en helpen met het voorkomen, onder controle houden of zelfs genezen van ziekten. Ingrediënten die een positief effect hebben worden functionele voeding genoemd.
Functionele voedingen bevatten dingen als aminozuren, vitaminen en phytonutrienten die signalen naar het epigenoom sturen die een goed effect hebben.
Dus om ziekte te voorkomen en gezondheid te bevorderen moeten we twee dingen doen:
1) Een dieet creëren met veel functionele voedingen die gezondheid promoten
2) Voedingen die ongezonde gen expressie promoten elimineren of in ieder geval sterk verminderen.